ذهن مسلمین جهان در تشویش ناشی از سقوط جرثقیل در مسجد الحرام و جان باختن بیش از 100 تن از حجاج از جمله حاجیان ایرانی بود که در نخستین ساعات روز عید قربان، انتشار خبر فاجعه انسانی در منا افکار عمومی را در شوک فرو برد و دیدگان میلیون‌ها مسلمان و به خصوص هموطنان ایرانیمان را که بیشترین صدمه را از این مصیبت عظما دیدند بارانی کرد. بی‌راه نبود که برخی از حج امسال به عنوان « تلخ‌ترین حج تاریخ اسلام» یاد کردند چرا که در ابتدا دامنه فاجعه به خاطر ممانعت آل سعود از رسانه‌ای شدن بی‌کفایتی شیطنت بارشان محدود به نظر می‌رسید ولی رفته رفته ابعاد فاجعه بار و در عین حال باور ناپذیر قربانگاه منا وسیع‌تر شد و بی‌کفایتی تعمدی آل سعود در مدیریت فاجعه منا، خون هر مسلمانی را به جوش آورد.
تنها کافی‌است دقایقی به روایت بازماندگان قربانگاه منا گوش دهیم تا ساعت‌ها و روزها بغضی تلخ را مهمان سینه سنگین خود ببینیم. طبق گفته راویان بازمانده از این فاجعه ماجرا از جایی شروع می‌شود که دو مسیر از مسیرهای اصلی منتهی به منطقه جمرات توسط نیروهای امنیتی سعودی بدون هیچ دلیل مسدود و کانال خروجی حجاج از منا باریک می‌شود به نحوی که لایه‌هایی از حجاج دائما به مسیر منا افزوده و خروج از این منطقه امکان ناپذیر می‌شود. در این شرایط با وجود دمای نزدیک به 50 درجه و بی‌کفایتی تعمدی سعودی‌ها برای مدیریت بحران و کنترل ازدیاد جمعیت در منا باعث فاجعه تلخی می‌شود که هنوز رسانه‌ها نتوانسته‌اند ابعاد آن را بطور کامل منعکس کنند.
عطش در منا...
مسدود شدن خروجی خیابان 204 در منا که حجم انبوهی از حجاج ایرانی و آفریقایی را در خود گنجانده بود، بی‌تدبیری ماموران سعودی در کنترل جمعیت، گرمای هوا همه و همه دست به دست هم دادند تا فاجعه‌ای تلخ، کام مسلمانان را در روز عید قربان تلخ کند و منا تبدیل به قربانگاهی برای حجاجی شد که عمری را در حسرت رمی جمرات گذرانده بودند تا با آزاد شدن از بند نفس، شیطان را سنگ زنند و به رستگاری الهی امیدی بیش از پیش بیابند اما شرایطی که آل سعود رقم زده بودند ماجرا را در منا به سمت دیگری سوق داد.
بحرانی که با مدیریت جمعیت به راحتی قابل کنترل بود به سرعت ابعادی فاجعه بار و تراژیک و در عین حال باور ناپذیر به خود گرفت و فاجعه بار‌تر و تلخ‌تر از خود این فاجعه، برخورد سعودی‌ها و ماموران مستقر در منا برای کنترل امنیت بود. طبق نظر شاهدان عینی دوربین‌های مداربسته مدام در حال ضبط حوادث بودند و حتی بالای چادرهای اطراف خیابان 204، تصویربرداران با اینکه می‌دیدند مردم در حال جان دادن هستند در حال فیلم‌برداری از این حادثه دل‌خراش بودند!
بسیاری از جان باختگان تحت تاثیر حرارت شدید هوا و عطش ناشی از گرما و بی‌رمق شدن، زیر دست و پا جان باختند و هیچ یک از ماموران سعودی که وظیفه تامین امنیت و رسیدگی به این حجاج را داشتند قطره آبی به کام حجاج نیمه جان نریختند و بدتر از آن برخی از حجاج نیمه جان را به داخل کاور‌های حمل اموات ریخته و با این بهانه که وی ایرانی است و مستحق مرگ به حال خود رها می‌کردند. طبق گفته شاهدان عینی ماموران امنیتی در منا بالای سر حجاجی که روی هم تلنبار شده و بی‌رمق و عطشان تاب و توان رها کردن خود از زیر تپه انسانی آوار شده بر روی خودشان را نداشته تنها ایستاده و فیلم و عکس می‌گرفتند و خطاب به آنها می‌گفتند به عقب برگردید؛ به انسان نیمه جانی که زیر چند نفر دیگر مانده می‌گفتند به عقب برگرد و حرکت کن و بسیاری از حاجیان زیردست و پا به اندازه‌ای نیمه جان رها شدند که آرام آرام و غریبانه جان باختند.
شاهدان عینی می‌گویند بدون اغراق در منا بالای سر هر جنازه سه نیروی امنیتی ایستاده بود ولی به شکلی عجیب به جانباختگان و افراد نیمه جان بی‌اعتنایی کرده و بالای سر آنها با یکدیگر شوخی می‌کردند و سیگار می‌کشیدند و وقتی فردی از آنها درخواست کمک می‌کرد ناهار نخوردن را بهانه می‌کردند و حتی از جرعه‌ای آب مضایقه می‌کردند.
سردمداران سعودی نیز با اتخاذ رویکردی تهاجمی با فرافکنی این حادثه را به گردن حجاج انداخته و حتی از کوچکترین عذر خواهی و مسئولیت پذیری در این خصوص طفره رفته اند.
شمار کشته شدگان فاجعه منا 4173 نفر
به گزارش العالم، حمد بن محمد الضویلع، معاون وزیر بهداشت عربستان سعودی از افزایش تعداد قربانیان فاجعه منا به 4173 نفر خبر داد.
اتاق عملیات وزارت بهداشت سعودی، علت این فاجعه را گرمای شدید هوا و دچار شدن حجاج به حالت خفتگی به سبب هل دادنِ یکدیگر اعلام کرد!
بر پایه این گزارش، آمارهای اولی? اعلام شده توسط پرسنل میدانی از جان باختنِ 769 تن خبر داده بود، اما به استناد پیکرهایی که تا شب گذشته به وزارت بهداشت عربستان تحویل داده شده است، شمارجان باختگان به 4173 رسید.
جان باختن 228 ایرانی در قربانگاه منا
تا ظهر سه شنبه رئیس سازمان حج و زیارت ایران تعداد کشته‌ها را 4700 نفر اعلام کرده است، هرچند که تنها مرگ 228 ایرانی تایید شده و از سرنوشت 248 زائر دیگر خبری وجود ندارد.
اما از دوشنبه شب مسئولان ایرانی حج می‌گویند بیش از 80 درصد بیمارستان‌های منا، مکه، طائف و ریاض جستجو شده‌اند و در آنها اثری از مفقودان ایرانی نیافته‌اند و این یعنی به احتمال قوی اغلب مفقودان متاسفانه جان باخته‌اند.
وضع نامطلوب سردخانه محل نگهداری اجساد قربانیان منا
منابع مغربی ضمن اشاره به افزایش قربانیان این کشور در فاجعه منا، از وضعیت نامطلوب نگهداری اجساد درسردخانه‌های عربستان خبردادند.
یک دانشجوی مغربی که توانست وارد سردخانه محل نگهداری اجساد درمکه شود، با صحنه‌ای تاسف بار مواجه شد به طوری که مدیریت سردخانه اجساد را در پنج سالن پذیرش سردخانه با سیستم تهویه نامطلوب روی زمین قرار داده بود تا از آنها تصویر‌برداری شده و این تصاویر برای شناسایی هویت اجساد به مراجع ذی‌ربط ارسال شود.
محمدرضا فرحات از اتباع مغربی مقیم مکه به نقل از مشاهدات عینی دانشجوی هموطنش توضیح داد: این وضعیت باعث متورم شدن برخی اجساد و در معرض تعفن قرار گرفتن برخی دیگر شده است و همچنین مدیریت سردخانه از بیش از 20 کامیون یخچال‌دار برای نگهداری تعداد زیادی از اجساد استفاده کرده است. این امردرسایه سراسیمگی و سردرگمی آشکار مدیریت سردخانه در برخورد با این وضعیت و حضور مراجعین برای کسب اطلاع از بستگان و نزدیکانشان می‌باشد.
دفن دسته جمعی قربانیان منا
رسانه‌های مصری به نقل از مقامات حج این کشور اعلام کردند سعودی‌ها دفن پیکرهای قربانیان فاجعه منا را آغاز کردند. روزنامه شوون الخلیجیه نوشت: مقامات عربستانی دیروز دفن دسته جمعی پیکرهای کشته شدگان حادثه منا را که حداقل 600 نفر آنها هنوز شناسایی نشده‌اند، آغاز کردند.
سایت‌های الایام 24، الیوم التاسع و المصریون گزارش دادند عربستانی‌ها به بهانه شیوع بیماری‌های واگیردار به مقامات حج کشورهای مختلف از جمله مصر و مغرب اعلام کرده‌اند که نمایندگان رسمی خود را برای حضور در محل تدفین معرفی کنند.
بهانه سعودی‌ها در خصوص امکان شیوع بیماری‌های مسری از اجساد قربانیان منا به سان یک طنز تلخ است چرا که جسد در سردخانه و آن هم در آن برودت دما چگونه امکان فساد دارد؟ از این رو در واقع هدف موضوع دیگری است چرا که سعودی‌ها قصد دارند تا با دفن دسته جمعی جانباختگان حادثه منا هم از پرداخت غرامت شمار زیادی از آنها به دلیل شناسایی نشدن سرباز زنند و هم اینکه از افشا شدن ابعاد واقعی فاجعه قربانگاه منا ممانعت کنند.
با انتشار خبر جمع آوری دوربین‌های مدار بسته منا به دستور شاه سعودی و همچنین هراس آنها از اعزام تیم‌های حقیقت یاب از کشورهای درگیر این فاجعه محرز شده که این فاجعه ابعاد وسیعی دارد که سعودی‌ها از افشای آن مضطرب هستند.
فاجعه منا مشروعیت نیم بند آل سعود را از بین برد
به گزارش جام نیوز، اندیشکده بروکینگز در مقاله‌ای به بررسی حادثه مصیبت بار منا پرداخت و آن را عاملی برای از دست رفتن حیثیت ملک سلمان بیان کرد.
بروکینگز با اشاره به اولین حادثه حج امسال در روز یازده سپتامبر مربوط به سقوط جرثقیل عظیم الجثه در مسجدالحرام که منجر به کشته شدن 109 نفر شد، نوشت: « این دو حادثه سوال‌هایی را درباره مسئولیت پذیری و شایستگی آل سعود برای انجام وظایف خود بعنوان خادم الحریمن شریفین مطرح می‌کند.»
این اندیشکده در ادامه نوشت: «مراسم حج چالش مدیریتی بزرگ هرساله است که دو میلیون نفر از سراسر دنیا برای انجام رویای زندگی خود به این دو شهر مقدس (مکه و مدینه) می‌روند. سعودی‌ها میلیارد‌ها دلار برای استقرار زائرین خرج کرده‌اند.»
بروکینگز معتقد است که این حوادث و فجایع رخ داده در حج، ادعای مشروعیت سعودی‌ها را زیر سوال می‌برد؛ «حفظ امنیت زائرین مسئولیت اصلی اداره کنندگان مکه و مدینه است. در حادثه اول سقوط جرثقیل، ملک سلمان به سرعت واکنش نشان داده و دستور داد تا بررسی‌ها برای علل این اتفاق با تمرکز بر گروه بن لادن انجام شود.»
«عبدالباری عطوان» نویسنده و تحلیلگر فلسطینی‌الاصل و مطرح دنیای عرب، با برشمردن شکست‌های عربستان در یمن، سوریه و اخیرا در برگزاری مراسم حج و رخ داد فاجعه منا، سران سعودی را نصیحت می‌کند که از لجاجت دست بردارند. وی نظریه «گروگان بودن» مفقودان ایران را مطرح کرد و نوشت: مفقود بودن حجاج ایرانی از نظر ایرانی‌ها معنا ندارد.
در حالی که فاجعه منا احساسات میلیون‌ها مسلمان را جریحه‌دار کرده، رسانه‌های غرب نه‌تنها راه گریز آل‌سعود را از مسئولیت این فاجعه فراهم می‌کنند بلکه در تلاشند ایران را هم، به خاطر دفاع از حقوق قربانیان و بی‌تدبیری مسئولان سعودی، محکوم کنند.
سکوت مرگبار رسانه‌های غربی
رسانه‌های غربی از نخستین ساعات رسانه‌ای شدن این فاجعه تمام تلاش خود را کردند تا این فاجعه تلخ را یک حادثه عادی جلوه دهند و از همان ابتدا به‌گونه‌ای رفتار کردند که به‌سرعت اخبار آن را از اولویت خبری خود خارج کنند و آن را تحت الشعاع اخبار و تحولات دیگر قرار دهند.
در مجموع از محورهای اتخاذ شده در رسانه‌های غربی دو نکته دیگر قابل تشخیص است: 1. همسویی این رسانه‌ها با مواضع عربستان که این امر بار دیگر از نفوذ مالی عربستان بر این رسانه‌ها و خرید سکوت آنها پرده برمی‌دارد. رسانه‌های غربی در راستای منافع دولت‌های متبوع خود برای فروش تسلیحات بیشتر به عربستان و همچنین در راستای منافع و مواضع رژیم صهیونیستی به انعکاس و تشدید تنش‌های سیاسی میان ایران و عربستان اقدام کرده‌اند.رسانه‌های غربی در راستای دریافت دلارهای نفتی هیچگاه نمی‌خواهند خط خبری منفی در رابطه با عربستان منتشر کنند و از این روست که مدعیان آزادی بیان و حقوق بشر هر نوع صدای در راستای احقاق حقوق حجاج جان باخته در منا به دست بی‌کفایت سعودی‌ها را شدیدا سرکوب می‌کنند تا افکار عمومی جهان بدانند که علاوه بر سلطه صهیونیست‌هایی همچون رابرت مرداک، سعودی‌ها نیز بر رسانه‌های فراگیر و جهانی سلطه‌ای پایان ناپذیر دارند.
ناگوار‌تر و تلخ‌تر از سکوت رسانه‌های غربی که زبان خود را در برابر دلارهای نفتی بادآورده سعودی‌ها گل گرفته‌اند، سکوت مجامع بین‌المللی همچون سازمان کنفرانس اسلامی، اتحادیه عرب و خود سازمان ملل است که حتی یک پیام تسلیت در این خصوص صادر نکردند.
سرنوشت غضنفر رکن‌آبادی
همچنان در هاله‌ای از ابهام
در شرایطی که از ساعات اولیه انتشار خبر حادثه منا، سرنوشت نامعلوم غضنفر رکن آبادی، یکی از دیپلماتهای سرشناس ایرانی و سفیر سابق ایران در لبنان که جزء زائران امسال حج بیت الله الحرام بود، به سوژه رسانه‌ها مبدل شده است چرا که شبکه تلویزیونی العربیه که از سوی خاندان سعودی اداره می‌شد، مدعی شد نام رکن‌آبادی در هیچ یک از مبادی ورودی عربستان ثبت نشده است.
ادعای سخیف سعودی‌ها در حالی بیان شده که طبق گفته مرضیه افخم سخنگوی وزارت امور خارجه غضنفر رکن‌آبادی با گذرنامه عادی خود عازم سفر حج شده‌اند و اطلاعات دقیق پاسپورت مربوط به همه حجاج و از جمله وی در اختیار مراجع رسمی دولت سعودی می‌باشد. از این رو هیچگونه شائبه‌ای در خصوص اطلاعات و جزییات مربوطه و نحوه ورود وی به کشور عربستان وجود ندارد.
گستاخی آل سعود در نتیجه انفعال دولت
در این بین گستاخی سعودی‌ها در مقابل مقامات ایرانی که درخواست سفر به عربستان برای پیگیری وضعیت حجاج ایرانی و قربانیان حادثه منا را داشتند امری تامل برانگیز است چرا که چنین جسارتی به ملت و دولت ایران از سوی سعودی‌ها در چند سال اخیر کم سابقه بوده و دلیل این گستاخی فزاینده قابل تأمل است.
گستاخی فزاینده سعودی‌ها در برابر ایران مقتدر که در حال حاضر قدرت نخست منطقه محسوب می‌شود معلول رفتار منفعلانه دولت یازدهم در قبال غرب است چرا که انفعال در برابر آنها به مرور زمان باعث گستاخی نوکران و پادوهای قدرت‌های غربی در منطقه می‌شود.
ریشه انفعال دولت یازدهم را باید در رفتارهای دولت در چند ماه اخیر جست چرا که عقب‌نشینی در یک نقطه دقیقا به عقب نشینی در نقاط دیگر منجر می‌شود.
روزی که ایران کشتی هلال احمر را که حاوی اقلام دارویی و مواد غذایی برای مردم یمن بود راهی این کشور کرد جان کری به ظریف گفت که این امر را برنمی‌تابد و کشتی باید قبل از یمن به جیبوتی رفته و بازرسی شود و سپس به یمن گسیل داشته شود. آن روز اگر در برابر زیاده‌خواهی غیرمنطقی دولت آمریکا مقاومت می‌شد بی‌شک امروز چنین گستاخی از پادوی منطقه‌ای آنها یعنی آل سعود مشاهده نمی‌کردیم.
چهارشنبه ایران به سوگ قربانیان منا می‌نشیند
طبق اعلام رئیس مرکز پزشکی سازمان حج و زیارت، با انتقال اجساد قربانیان منا به کشور مراسم تشییع پیکرهای جانباختگان (چهارشنبه) در تهران برگزار می‌شود.
سید علی مرعشی با اعلام اینکه شب سه‌شنبه(دیشب) یک فروند هواپیما از ایران برای انتقال اجساد به فرودگاه جده پرواز می‌کند، با ابراز بی‌اطلاعی از تعداد کانتینرهای جدیدی که جستجو شده‌اند افزود: متاسفانه کانتینرهای جدیدی که حاوی اجساد فاجعه منا هستند، به 21 کانتینر قبلی اضافه شده‌اند.
وی همچنین اظهار کرد، جستجو در سردخانه مرکزی مکه همچنان توسط اکیپ ویژه حج و زیارت ادامه دارد.
